Kennisbank

Continuïteit bieden in de zorgverlening aan de cliënten is van groot belang in de thuiszorg. De sector kent echter een vrij hoog ziekteverzuim. Om hierop een antwoord te bieden, ging Familiehulp van start met het project ‘ik wil er wel-zijn’ en bouwde, ondersteund door middelen van het Europees Sociaal Fonds (ESF), een integraal verzuimbeleid uit. Er werden een aantal experimenten opgezet om het effect van bepaalde acties op de aanwezigheden in de praktijk te testen. Daarnaast zocht men ook naar mogelijkheden om de werkdruk voor de werknemers te verlagen.

In België ontvangen ongeveer 300.000 mensen een uitkering voor langdurige arbeidsongeschiktheid (meer dan een jaar). Nooit voorheen was dit cijfer zo hoog. Ondanks de vele voordelen van een beleid voor jobbehoud en socioprofessionele re-integratie zijn er momenteel maar weinig initiatieven op dit vlak. De Société scientifique de santé au travail (Ssst) en de Association scientifique de médecine d’assurance (ASMA) besloten het probleem te bestuderen.

De FOD Werkgelegenheid gaf de opdracht aan de KU Leuven en de ULB om een studie uit te voeren over de impact van de wetgeving rond re-integratie op het werk voor arbeidsongeschikte werknemers. In dit artikel worden de resultaten van de studie – die quasi onopgemerkt bleven, omdat ze midden in de gezondheidscrisis (in oktober 2020) werden gepubliceerd – op een rijtje gezet.

Er is al veel inkt gevloeid over de nieuwe wetgeving rond de re-integratie van langdurig zieken. Vaak vanuit een theoretisch perspectief. Maar wat doet een re-integratieproces met iemand? Waarom loopt het goed? Wat zijn drempels of struikelblokken? En hoe zijn ze te vermijden? Daarom twee verhalen uit de praktijk. 

Als er over statistieken van arbeidsongevallen wordt gesproken, trekken vaak de arbeidsongevallen met blijvende ongeschiktheid de aandacht. En op basis van de statistische gegevens wordt ook vaak gezegd dat deze arbeidsongevallen een sterk stijgende trend vertonen. Dat is echter een conclusie die niet zomaar mag worden getrokken. Want tussen de eerste inschatting van de ongeschiktheid en de uiteindelijke bekrachtiging, zit soms heel wat tijd. 

In december 2006 keurden de Verenigde Naties een internationale conventie goed over de rechten van mensen met een handicap. Is er eigenlijk Europese en Belgische wetgeving over werknemers met een handicap? Waar vindt u informatie over deze werknemers? En wat kan een werkgever voor hen doen?

De Europese Stichting tot Verbetering van de Levens- en Arbeidsomstandigheden (Eurofound) voerde een studie uit over de manier waarop de lidstaten, in het licht van de vergrijzing van de actieve bevolking, een antwoord willen bieden op de behoefte aan duurzaam werk gedurende de hele arbeidsloopbaan. De meeste lidstaten moeten nog een algemene aanpak van het concept ‘duurzaam werk’ in hun beleid integreren, maar toch zijn de belangrijkste kenmerken van een dergelijke aanpak reeds gekend.

De Move Europe campagne "Gezond en duurzaam werk voor mensen met een chronische ziekte" was een initiatief van het Europees Netwerk voor Gezondheidsbevordering op het Werk. De campagne werd zowel in België als Europees georganiseerd door Prevent (2012-2013). Daarnaast verleenden verschillende organisaties hun steun aan de Belgische campagne: IDEWE, VIGeZ, Securex en Mensura. De campagne maakte deel uit van het overkoepelende Europese Move Europe project "Promoting Healthy Work for Employees with Chronic Illness - Public Health and Work (PHWork). De slogan van het project luidde Work adapted for all!

In een arrest van 20 april 2015 wijst het Arbeidshof van Brussel erop dat een werknemer die, wegens medische beperkingen, het voorwerp uitmaakt van een re-integratieprocedure in zijn bedrijf, ook bepaalde verplichtingen moet naleven. Hij moet constructief meewerken aan zijn re-integratie.  

In het parlement werden twee vragen gesteld over de re-integratie van langdurig zieken. Vooral het re-integratieplan was het onderwerp van debat.

De wetgeving verplicht de preventieadviseurs-arbeidsgeneesheren een reeks maatregelen te treffen vooraleer ze een beslissing tot definitieve ongeschiktheid kunnen nemen. Wanneer deze re-integratieprocedure niet word gevolgd, dan kan dit zware gevolgen hebben, zoals blijkt uit een vonnis van de arbeidsrechtbank van Brussel.

De vergrijzing en ontgroening van de bevolking evenals de schaarste op de arbeidsmarkt stelt het welzijnsbeleid en de maatschappij voor belangrijke uitdagingen. Inspanningen op vlak van preventie, van jobbehoud en van re-integratie zijn dan ook essentieel voor de toekomst. In het kader van het project Intro_DM werd een innovatief concept ontwikkeld voor de re-integratie en jobbehoud van werknemers met langdurige gezondheidsproblemen en/of functiebeperkingen in België.