Opdrachtgevers en (onder)aannemers
Aangezien contractoractiviteiten extra risico’s inhouden, zijn er in de wetgeving specifieke bepalingen voorzien. De wet welzijn op het werk (4 augustus 1996, BS 18 september 1996) wijdt afdeling 1 van hoofdstuk 4 aan Werkzaamheden van werkgevers of zelfstandigen van buitenaf. De bepalingen gelden zowel voor de werkgevers die de werkzaamheden laten uitvoeren (opdrachtgevers) als de (onder)aannemers die de werken komen uitvoeren. De aannemer heeft een overeenkomst aangegaan met de werkgever om werkzaamheden uit te oefenen in zijn inrichting (het bedrijfsterrein, site, installaties). De onderaannemer heeft geen overeenkomst met de initiële opdrachtgever maar wel met de aannemer.
Informatie geven verplicht
De allereerste verplichting die de opdrachtgever heeft ten aanzien van de contractor is het verstrekken van informatie. Deze informatie omvat enerzijds algemene inlichtingen over de inrichting van de opdrachtgever en anderzijds specifieke informatie m.b.t. de werkzaamheden van de aannemer. De algemene en specifieke informatie over de risico's en preventiemaatregelen moet de aannemer toelaten om vooraf een juiste inschatting te maken en maatregelen te nemen. Het is dan ook van belang dat de opdrachtgever de aannemer vóór de werkzaamheden alle nuttige informatie doorgeeft. Dit kan al bij het lastenboek of de prijsvraag. Ook bij de bestelling, voorbereiding van de werken is het interessant om dergelijke info door te geven, bv. via een startwerkvergadering.
Bovendien moet de opdrachtgever duidelijke informatie geven over eerste hulp, brandbestrijding en evacuatie. Deze informatie is duidelijk bedoeld om de aannemer toe te laten om noodmaatregelen te voorzien aangepast aan het noodplan van de opdrachtgever en zijn werknemers hierover correct te informeren.
Het is de opdrachtgever die deze informatie bezorgt aan de aannemer. De aannemer heeft de verantwoordelijkheid om de informatie verder te laten doorstromen naar de onderaannemers.
Ook aannemer moet informatie geven
De aannemer geeft aan de opdrachtgever alle informatie over de risico's en de preventiemaatregelen die gepaard gaan met de werkzaamheden die de aannemer komt uitvoeren in de inrichting van de opdrachtgever. Deze informatie biedt aan de opdrachtgever de mogelijkheid om in te schatten of de werkzaamheden risico's meebrengen voor zijn werknemers en eventueel de nodige maatregelen te nemen. Daarom is het ook belangrijk dat deze informatie zo precies mogelijk is: wat houden de werken in? Wat zijn de risico's? Welke werkmethoden worden gebruikt? Welk materieel? Welke procedures?
Specifieke bepalingen
In de wet welzijn staan de informatieverplichtingen voor het werken met derden in algemene termen omschreven. Daarnaast zijn er in de Codex specifieke bepalingen terug te vinden die de opdrachtgever verplichten om bepaalde informatie door te geven. Onderstaande tabel biedt een overzicht.
Tabel – Overzicht van specifieke (informatie)verplichtingen van de werkgever (opdrachtgever) m.b.t. werken met derden (niet-limitatief)
Referentie van de wetgeving | Omschrijving/voorwaarde | Verplichtingen van de werkgever |
|---|
| In geval van een ernstig arbeidsongeval waarbij werknemers van derden betrokken zijn | - samenwerking opzetten tussen de bevoegde preventiediensten voor het onderzoek van het ernstige arbeidsongeval - de afspraken hierover moet (op voorhand) mee opgenomen worden in de overeenkomst met de (onder)aannemer |
| Indien een werknemer van een onderneming van buitenaf meent dat hij/zij het voorwerp is van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk vanwege een werknemer van de werkgever in wiens inrichting hij permanent werkzaamheden uitvoert | - ervoor zorgen dat deze werknemers een beroep kunnen doen op de interne procedures inzake psychosociale risico’s op het werk - indien er vervolgens individuele preventiemaatregelen nodig zijn t.a.v. deze werknemer: nuttige contacten leggen met de werkgever van de onderneming van buitenaf, zodat deze maatregelen daadwerkelijk kunnen genomen worden |
| Indien werknemers van (onder)aannemers werkzaamheden uitvoeren waarbij de aanwezigheid van elementen van de elektrische installatie die niet of niet volledig aan de bepalingen van het AREI voldoen een risico kan vormen | Verplicht informatie geven over: a) de aanwezigheid in de elektrische installatie van delen die niet of niet volledig voldoen aan de bepalingen van het AREI, en van de lokalisatie van deze delen; b) eventuele bijzondere preventiemaatregelen die daarom genomen moeten worden |
| Indien derden betrokken zijn bij werkzaamheden in een explosieve atmosfeer | In het explosieveiligheidsdocument preciseren welke coördinatiemaatregelen genomen zijn |
| Indien werknemers van (onder)aannemers werkzaamheden uitvoeren waarbij ze blootgesteld worden aan het risico verwond en/of geïnfecteerd te raken door een scherp medisch instrument tijdens de uitvoering van hun werk | a) informatie geven aan de aannemers over de risico's van scherpe medische instrumenten en de preventiemaatregelen b) nagaan of de werknemers van de (onder)aannemers de nodige opleiding en instructies hebben gekregen in verband met scherpe medische instrumenten en de preventiemaatregelen; c) de risico's van scherpe medische instrumenten en preventiemaatregelen toelichten tijdens het aan zijn inrichting specifiek onthaal; d) ervoor zorgen dat de aannemers de maatregelen inzake de preventie van verwonding en/of infectie door een scherp medisch instrument naleven. |
| Indien werknemers van (onder)aannemers werkzaamheden uitvoeren waarbij ze kunnen blootgesteld worden aan risico's te wijten aan asbest | Een kopie van de asbestinventaris overhandigen aan de werkgever van die werknemers tegen ontvangstbewijs Opmerking: indien de contractor een vaststelling doet over asbesthoudend materiaal dat nog niet in de inventaris is vermeld:
- onmiddellijk aan de werkgever melden;
- de werken in de zones waar het asbesthoudend materiaal zich bevindt, onmiddellijk stilleggen (eerst materiaal analyseren en beheersmaatregelen nemen). |
| Indien werkzaamheden worden uitgevoerd door aannemers | - aan de aannemers informatie geven over de risico's i.v.m. a) de inrichting van de lokalen; b) de stoffen die er opgeslagen zijn of behandeld worden; c) de nabijheid van gevaarlijke installaties; d) de activiteiten in de onmiddellijke omgeving van de uit te voeren werkzaamheden; - aan de aannemers informatie geven over de preventiemaatregelen inzake brandpreventie en inzake nood/evacuatie - erop toezien dat de aannemers de informatie die hen is verstrekt begrijpen. - erop toezien dat de (onder)aannemers informatie doorgeven inzake de brandrisico's eigen aan de werkzaamheden die zij komen uitvoeren. |
| Indien de werkgever vaststelt dat de werkzaamheden die de aannemer komt uitvoeren een bijkomende risicofactor inhouden voor brand | - de uitvoering van de werkzaamheden onderwerpen aan een voorafgaande toestemming. - deze voorafgaande toestemming in een document opnemen met volgende elementen: a) de plaats waar de werkzaamheden worden uitgevoerd, de aard van de uit te voeren werkzaamheden alsook de risicoanalyse en de preventiemaatregelen die moeten genomen worden; b) de door de aannemer of de onderaannemer als noodzakelijk beoordeelde bijkomende preventiemaatregelen - dit document wordt ondertekend door de werkgever, zijn bevoegde preventieadviseur en de (onder)aannemer De (onder)aannemer ontvangt een kopie van dit document. |
