Veiligheidsklimaat voorspelt ongevallen

De bevraging werd opgezet in het kader van de Danish Work Environment and Health Cohort Study. Arbeiders werden uitgenodigd om deel te nemen in 2012 en in 2014. Uiteindelijk hebben 3864 arbeiders beide bevragingen ingevuld en konden op die manier de resultaten met elkaar vergeleken worden.

Voor de meting van het veiligheidsklimaat werd gebruik gemaakt van een vragenlijst met vijf items. Deze items werden geselecteerd uit de NOSACQ-50 vragenlijst (zie kader). Op deze items kunnen respondenten antwoorden met ‘helemaal niet akkoord’, ‘niet akkoord’, ‘akkoord’ en ‘helemaal akkoord’. Alle ‘(helemaal) niet akkoord’-antwoorden werden geïnterpreteerd als een ‘veiligheidsklimaatprobleem’ (behalve voor item 5, omgekeerde vraagstelling, (helemaal) akkoord).

Om na te gaan of de arbeiders in 2014 met een arbeidsongeval werden geconfronteerd, werd de vraag gesteld: ‘Heb je tijdens de laatste 12 maanden een arbeidsongeval gehad dat meer dan één dag ongeschiktheid met zich meebracht?’.

De onderzoekers gingen na of er een verband was tussen de gemelde veiligheidsklimaatproblemen en arbeidsongevallen. Om mogelijke beïnvloeding van andere factoren uit te sluiten, zoals geslacht, leeftijd, socio-economische klasse, beroep, levensstijl en eerdere arbeidsongevallen, werden deze mee in rekening gebracht. Verdere uitdieping gebeurde door na te gaan welk van de vijf items over het veiligheidsklimaat het meest bepalend was als voorspellende factor.

 

1017 deelnemers (28,46%) meldden in 2012 één veiligheidsklimaatprobleem, 357 (9,99%) twee problemen, 308 (8,62%) drie, 248 (6,94%) vier en 58 (1,62%) vijf. Uit de vergelijking blijkt dat deze arbeiders vaker geconfronteerd werden met een arbeidsongeval dan degenen die geen problemen signaleerden. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat hoe meer veiligheidsklimaatproblemen er gemeld werden, hoe hoger het aantal ongevallen lag. 

De items die het sterkste voorspellende karakter hadden, waren de items over de betrokkenheid van het management (items 1 tot 3). Dit wijst nog maar eens op het grote belang van het management voor veiligheid en gezondheid op het werk. 

 

Items van de bevraging over veiligheidsklimaat

1. ‘De leiding zorgt ervoor dat iedereen de nodige informatie over veiligheid ontvangt.’  2. ‘De leiding moedigt de werknemers aan om te werken volgens de veiligheidsregels, zelfs bij tijdsdruk.’ 3. ‘De leiding betrekt werknemers bij beslissingen over veiligheid.’ 4. ‘Wij, werknemers, helpen elkaar om veilig te werken.’ 5. ‘Wij, werknemers, beschouwen kleine ongevallen als een normaal onderdeel van ons dagelijks werk.’ (omgekeerde vraagstelling)

 

Bron: Ajslev J., Sundstrup E., Jakobsen M., Kines P., Dyreborg J., Andersen L., Is perception of safety climate a relevant predictor for occupational accidents? Prospective cohort study among blue-collar workers, Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 2018, doi:10.5271/sjweh.3723