Definitie
Werkkledij mag niet verward worden met beschermende kledij. Doel van werkkledij is vermijden dat de werknemer zich vuil maakt door de aard van zijn activiteiten. Beschermkledij, daarentegen is bestemd om de werknemer te beschermen tegen een of meer risico’s die zijn veiligheid en gezondheid op het werk kunnen bedreigen.
In artikel IX.2-1 van de Codex welzijn op het werk, Boek IX, Titel 2 Persoonlijke beschermingsmiddelen, worden “gewone en uniforme werkkleding die niet specifiek bedoeld is om de veiligheid en de gezondheid van de werknemer te beschermen” niet beschouwd als een persoonlijk beschermingsmiddel.
Hetzelfde geldt voor de definitie van pbm in het kader van de Europese wetgeving over het op de markt brengen van producten (CE-markering). De Europese verordening 2016/425 over het op de markt brengen van persoonlijke beschermingsmiddelen beschouwt gewone kledij en/of accessoires die geen specifieke bescherming bieden waaronder uniformen niet als persoonlijke beschermingsmiddelen.
Werkkledij is bijvoorbeeld een overall, een T-shirt en broek, een schort of een stofjas. Kledij die als functie heeft de werknemer te identificeren ten overstaan van het publiek, zoals bijvoorbeeld een uniform van stewardessen, bewakingsagenten, hotelbedienden,…) valt normaal gezien niet onder de bepalingen voor werkkledij uit de codex welzijn op het werk, boek IX, titel 3 Werkkledij.
Tabel: Verschil tussen beschermkledij en werkkledij
|
Beschermkledij
|
Werkkledij
|
|---|
| Kleding bedoeld om |
|
bescherming te bieden tegen een specifiek risico voor de veiligheid en gezondheid van de werknemer
= persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm)
|
te voorkomen dat de werknemer zich vuil maakt door de aard van het werk
|
Ter beschikking stellen
Werknemers die activiteiten uitvoeren waarbij ze vuil kunnen worden zijn verplicht om werkkledij te dragen. Het werk mag dan wel geen andere risico's met zich meebrengen want anders is er beschermende kleding nodig die bescherming biedt tegen specifieke risico's (pbm).
De werkgever is de eigenaar van die werkkledij. Hij is verplicht om de werkkledij van bij de start van het werk kosteloos ter beschikking te stellen van de werknemers. Hij staat ook in voor de herstelling en de vervanging van de kleding.
Eigenschappen
Werkkledij moet aan enkele belangrijke eisen voldoen:
1° alle veiligheids-, gezondheids- en kwaliteitswaarborgen bieden;
2° aangepast zijn zodat zij zelf geen risico invoert of bestaande risico's verhoogt;
3° aangepast zijn aan de eisen voor het uitoefenen van de activiteiten door de werknemer en aan de geldende arbeidsvoorwaarden;
4° rekening houden met de ergonomische eisen;
5° aangepast zijn aan de maten van de werknemer;
6° vervaardigd zijn uit niet-allergeen materiaal, slijtvast en niet scheurbaar, en aangepast aan de seizoenen.
Zowel de preventieadviseur als het comité zijn betrokken bij de keuze van de werkkledij.
In tegenstelling tot beschermkledij, moet werkkledij geen CE-markering dragen. Integendeel, aangezien werkkledij niet onder het toepassingsgebied van de pbm-verordening valt, mag dergelijke kleding geen CE-markering dragen.
Onderhoud
De reiniging van werkkledij moet gebeuren met producten die zo weinig mogelijk allergeen zijn en ook de eigenschappen van de kledij niet aantasten. De werknemer mag niet zelf instaan voor de reiniging. Bij wijze van afwijking is het mogelijk dat een cao de werknemer toelaat om zelf zorg te dragen voor de reiniging, de herstelling en het onderhoud van zijn werkkledij, tegen betaling van een premie of een vergoeding, en indien aan de volgende voorwaarden is voldaan:
- uit de resultaten van de risicoanalyse blijkt dat de werkkledij geen risico inhoudt voor de werknemer, andere personen of het milieu;
- de preventieadviseur en het comité hebben voorafgaand advies uitgebracht;
- de werknemers hebben de nodige instructies ontvangen.
Mee naar huis?
Daarnaast is het ook expliciet verboden de werkkledij mee naar huis te nemen. Uitzonderlijk kan dit toch, indien:
- de activiteiten op verschillende arbeidsplaatsen worden uitgeoefend;
- het verbod om organisatorische redenen niet uitvoerbaar is; en
- uit de risicoanalyse blijkt dat de werkkledij geen risico inhoudt voor de gezondheid van de werknemers, van personen in zijn omgeving en van het milieu.
Daarnaast is het ook mogelijk om van dit verbod af te wijken op basis van een cao.
Opmerking: de meest recente wijziging aan de Codex-bepalingen over werkkledij gebeurde door het Koninklijk besluit van 11 juni 2023 tot wijziging van de codex over het welzijn op het werk, wat de gebruiksvoorwaarden van de werkkledij betreft (BS 5 juli 2023). Welke wijzigingen dit KB met zich meegebracht heeft, staat uitgelegd op de pagina Werkkledij: wijzigingen in de wetgeving over de gebruiksvoorwaarden. Met deze wijzigingen is rekening gehouden in bovenstaande toelichting bij de wettelijke bepalingen over werkkledij.
